كراتينين ماده دفعي است كه در نتيجه عملكرد ماهيچه ها در بدن آزاد مي شود و كليه با عمل تصفيه، كراتينين و اوره را از بدن دفع مي كند. در بيماري هاي كليه در نتيجه كاهش عملكرد كليه، كراتينين در بدن انباشته شده و بدن را مسموممي كند. بنابراين با اندازه گيري سطح كراتينين خون مي توان عملكرد كليه را سنجيد.

حتما بخوانيد: چگونه كراتينين خون را پايين بياوريم

BUN (نيتروژن اوره خون) شاخص مهم ديگري براي اندازه گيري عملكرد كليه است. در نتيجه سوخت و ساز پروتئين، ذرات دفعي در ادرار آزاد مي شوند. بنابراين سطح BUN موثر از رژيم غذايي روزانه و به خصوص جذب پروتئين است.
اندازه گيري سطح BUN و كراتينين دو شاخص مهم هستند كه اگر هر دو بالاتر از حد نرمال باشند، نشان دهنده اين است كه كليه صدمه ديده است. معمولا سطح كراتينين در بزرگسالان نسبت به افراد سالخورده بالاتر است.
از زماني كه افزايش سطح كراتينين و BUN تشخيص داده مي شود، اقدامات درماني براي بهبود صدمه وارد شده به بافت كليوي و بهبود عملكرد آن انجام مي گيرد.
– نوعي درمان هورمونيموثر در كاهش كراتينين و BUN وجود دارد اما با قطع درمان، مجددا اين شاخص ها بالا مي روند و از طرفي اثرات جانبي زيادي در نتيجه دريافت طولاني مدت هورمون مشاهده مي شود.
– نوع ديگر درمان، درمان گياهي است و در مقايسه با درمان هورموني اثر بادوام تري دارد و اثرات جانبي و ضرر كمتري دارد اما روند درمان، نسبتا آهسته است. درمان گياهي عملكردي در جهت گشاد كردن رگ هاي خوني، اثر ضد انعقاد و ضد التهابي و كاهش ذرات خارج سلولي ايفا مي كند تا بتواند كمبود اكسيژن و كم خوني در بافت هاي كليه را تسكين دهد.
درمان گياهي مي تواند علايم و اثرات اوليه و جانبي بيماري هاي كليه را كاهش دهد. زماني كه عملكرد كليه بهتر شود سطح كراتينين و BUN كاهش مي يابد. همچنين درمان هاي گياهي سيستم ايمني بدن را بهبود مي بخشند و بيمار را براي مبارزه با بيماري قوي تر مي كنند.
چگونه به روش طبيعي سطح كراتينين را كاهش دهيد
زماني كه سطح كراتينين و BUN به طور مداوم بالا باشد سبب اختلال در عملكرد كليه مي شود. در اين قسمت به چند راه طبيعي براي كاهش كراتينين خون اشاره مي شود.
رژيم غذايي
كراتينين به دو علت داخلي و خارجي در خون به وجود مي آيد. علت داخلي اين است كه كراتينين ماده دفعي فعاليت ماهيچه اي است كه در بدن به وجود مي آيد و علت خارجي اين كه بسته به ميزان پروتئيني كه با خوردن غذا جذب بدن مي شود، كراتينين افزايش مي يابد.
بنابراين گياه خواري مي تواند به كاهش كراتينين كمك كند. خوردن گوشت قرمز گاو، گوسفند،حبوبات، نمك و هر خوراكي كه پروتئين بالايي دارد، براي افراد كراتينين بالا، مضر است. در ضمن گياه خواري به كاهش خطر ابتلا به ديابت و پر فشاري خون كمك مي كند. مي دانيد كه ديابت و پرفشاري خون هر دو در وخيم تر كردن بيماري هاي كليه موثرند. در ضمن اين بيماران سعي كنند تا حد امكان مصرف داروهاي مسكن را كاهش دهند.
كاهش مصرف نمك
اگر بيمار تنها سطح كراتينين خون او بالا باشد وليفشار خونو التهاب و ورم كليه نداشته باشد، بايستي مصرف نمك را در رژيم غذايي خود كم كنند. اما اگر هم بيماري ورم و هم فشار خون دارد به طور سختگيرانه اي مصرف نمك را يا حذف و يا بسيار محدود كند.

بيشتر بدانيد: كاهش مصرف پروتئين راهي براي كاهش كراتينين خون

افزايش مصرف ويتامين
افرادي كه كراتينين بالا دارند بايد از غذاهايي كه غني از ويتامين A، B2 و C باشد بيشتر مصرف كنند.
موز كمتر بخوريد
موز منبع خوب پتاسيم است. زماني كه كليه صدمه مي بيند، پتاسيم اضافي به طور كامل از بدن خارج نمي شود و فرد در معرض افزايش خطر پتاسيم در خون قرار مي گيرند. علايم افزايش بيش از حد سطح پتاسيم در بدن شامل حالت تهوع و نبض ضعيف و در موارد شديدتر سبب مشكلات قلبي مي شود. پس بيماراني كه كراتينين بالا دارند موز كمتري ميل كنند.
چاي برگ گزنه
خوردن روزانه يك تا دو فنجان چاي گزنه به كاهش سطح كراتينين و بهتر كردن عملكرد كليه موثر است.
به كمك دستكش چند ساقه گياه گزنه كه حاوي تعدادي برگ است را جدا كنيد. آن ها را بشوييد. هر چند ساقه را با كش يا نخ به يكديگر متصل كنيد و از طناب يا بند لباس آويزان كنيد تا خشك شود سپس برگ هاي خشك شده را آسياب كرده و در شيشه اي نگهداري كنيد.
طرز تهيه چاي برگ گزنه
چند برگ تازه گزنه و يا يك تا دو قاشق برگ خشك و آسياب شده را در دو ليوان آب جوش بريزيد و اجازه دهيد به مدت ۵ تا ۱۵ بجوشد. سپس نوش جان كنيد.
چاي ريشه گياه قاصدك
گياه قاصدك گياه خودرو و داراي گل هاي زرد و روشني است. ريشه گياه قاصدك مي تواند مقدار ادرار را افزايش دهد و با اين كار، مواد دفعي، سموم و كراتينين را همراه با ادرار از بدن خارج مي كند.
طرز تهيه چاي ريشه گل قاصدك
هر گل قاصدك، دو پايه گل دارد يكي گل فرار سفيد رنگي كه همه آن را مي شناسند و ديگري گل زرد رنگ. حال گل قاصدك را از ريشه از خاك در آوريد. ريشه آن را با چاقو جدا كنيد. آن را تميز كنيد و روي سطح مشبكي قرار دهيد تا در طي چند روز، ريشه خشك شود. سپس آن را آسياب كنيد و در شيشه اي نگهداري كنيد. هر بار يك تا دو قاشق از ريشه قاصدك آسياب شده را در يك ليوان آب جوش بريزيد و ۵ تا ۱۰ دقيقه صبر كنيد تا خيس بخورد و دم بكشد. سپس اين چاي پرخاصيت را ميل كنيد.
سلوي يا مريم گلي
تحقيقات نشان داده است كه مريم گلي مي تواند سرعت تصفيه خون از كراتين را افزايش دهد و جريان خون را در كليه بهبود مي بخشد. برگ هاي مريم گلي غني از كربوهيدرات، تانين، پروتئين، آهن، كلسيم و ويتامين A است.

بيشتر بدانيد: مكمل‌هاي كيتوزان (كيتوسان) را امتحان كنيد

ورزش
از ورزش هاي شديد و سنگين اجتناب كنيد چون فعاليت سنگين، سطح كراتينين را در خون بالا مي برد.
رعايت تغذيه و درمان گياهي به كاهش سطح كراتينين كمك مي كند بدون اين كه بار اضافي را به كليه وارد كند يا به آن صدمه بزند، با اين حال باعث بهبودي كامل كليه يا جلوگيري از پيشرفت بيماري نمي شوند. بنابراين كاهش كراتينين هدف نهايي نيست و هدف درمان هاي پيشرفته تر براي جبران صدمات وارده به كليه است.

منبع: انجمن خيريه حمايت از بيماران كليوي استان زنجان